P r o s t o r n i p l a n B j e l o v a r s k o – b i l o g o r s k e ž u p a n i j e P O L A Z I Š T A 2. Osnovni podaci o stanju u prostoru; 2.3. Naselja _____________________________________________________________________________________________________ Bjelovarsko-bilogorska županija – Županijski zavod za prostorno uređenje A –14 uočljiv mali broj naselja sa 201 do 500 zaposlenih, te nepostojanje naselja sa 501 do 1000 zaposlenih, a koja bi trebala biti jedan od nosioca sustava razvojnih središta odnosno daljnje urbanizacije prostora i policentričnog razvoja Županije. Kod većih naselja određena funkcionalna usmjerenost utvrđena je samo u Grubišnom Poljuuprava, ali kod manjih naselja ona je u pravilu veoma izražena (Garešnički Brestovac-industrija, Hercegovac-poljoprivreda, Sirač-građevinarstvo i šumarstvo,…). Za razumjevanje utjecaja grada u prostoru, a naročito njegovog utjecaja na socioekonomsku preobrazbu okolnog prostora neophodna su saznanja o odnosu između njegove funkcije rada i funkcije stanovanja. One su najčešće u neskladu, a u većini gradova je jača funkcija stanovanja, što nepovoljno djeluje i na grad i na njegovu okolinu. U gradovima Hrvatske dolazi prosječno 2,1 stanovnik na 1 zaposlenog. U gradovima Županije dolazi prosječno 1,8 stanovnika na 1 zaposlenog, s tim da je u Garešnici isti 1,5, a u Bjelovaru i Grubišnom Polju relativno nepovoljnih 2,2 (udio dnevnih migranata “samo” 38,6%). Kako je stanovanje jedna od najvažnijih funkcija u naselju, najveći “potrošač” prostora i kapitala, logično je da bude i temeljni element prostornog planiranja (s tim da pojam stanovanja treba promatrati kao sustav: stan, usluge, opskrba, komunalna i društvena infrastruktura). Stoga postojeći stambeni fond treba analizirati i promatrati ne samo kao posljedicu, već i kao veoma značajan razvojni resurs (bez obzira ili baš zbog ubrzanog razvoja prometa), o ćemu će trebati voditi računa pri lociranju mjesta rada. Izjednačavanjem mobilnosti radne snage i tehnologije, odnosno usmjeravanjem radno intenzivnih investicija u prostore manjih, urbaniziranih i seoskih naselja upravo bi njihov postojeći stambeni fond mogao biti poticaj za jačanje postojećih i stvaranje (u nekim područjima neophodnih) novih žarišta razvitka u funkciji ostvarivanja željenog policentričnog razvoja Županije. 2.3.6. Procesi 2.3.6.1. Urbanizacija U Bjelovarsko-bilogorskoj županiji temeljem četiri nezavisne varijable (broj stanovnika, % poljodjelskog stanovništva, % radnika u mjestu stanovanja, % domaćinstava bez poljodjelskog gospodarstva) izdvojeno je samo pet gradskih naselja i u njima je (prema statističkom popisu) živjelo 47.268 odnosno 33% stanovnika (država 51,3%). Taj podatak govori da je Županija još daleko ispod prosjeka države, a koja je u odnosu na Europu još uvijek slabije urbanizirana zemlja. BR. ST. GRADSKA JAČE URBANIZIRANA SLABIJE URBANIZIRANA SEOSKA UKUPNO NASELJA NASELJA STAN. NASELJA STAN. NASELJA STAN. NASELJA STAN. NASELJA STAN. 001-100 6 473 54 3301 60 3774 101-200 4 473 10 1589 82 12076 96 14138 201-500 7 2341 24 7708 82 25621 113 35670 501-1000 7 4426 16 10137 9 6325 32 20888 1001-2000 9 11551 6 7183 1 1469 16 20203 2001-5000 3 10594 1 2101 4 12695 5001-10000 1 9748 1 9748 10001-30000 1 26926 1 26926 Ukupno 5 47268 28 20892 62 27090 228 48792 323 144042 % u ukupnom 1,5% 32,8% 8,7% 14,5% 19,2% 18,8% 70,6% 33,9% 100,0% 100,0% Hrvatska 1,7% 51,3% 28,1% 23,8% 46,4% 100,0% 100,0% Prijelaznih naselja (koja su doživjela određen stupanj socio-ekonomske i druge preobrazbe, te po svojim obilježjima predstavljaju prijelaz između gradskih i seoskih naselja) je izdvojeno svega 90 i u njima živi 47.088 stanovnika, odnosno 32,5% stanovništva Županije, od čega u jače urbaniziranim samo 14,5 % što je također ispod državnog prosjeka. Pri tome je naročito indikativan podatak da se samo 7 od 32 naselja od 501-1000 stanovnika i 9 od 16 naselja od 1001-2000 stanovnika mogu
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjc2NzM=